جلسه مشترک کمیته تخصصی برنامه ریزی زبان وادبیات عربی و مدیران گروه های شش دانشگاه گروه یک وزارت علوم

جلسه مشترک کمیته تخصصی برنامه ریزی زبان وادبیات عربی و مدیران گروه های شش دانشگاه گروه یک وزارت علوم، تحقیقات وفناوری دوشنبه 11 خرداد برگزار گردید.

 موضوع اصلی این جلسه چگونگی اجرای بهتر بخشنامه اجرائی « تفویض اختیار به دانشگاه؛ موضوع : بازنگری وتدوین برنامه های درسی دانشگاهی» بود که معاون آموزشی وزیر آن را درتاریخ 14 /2 /94 ابلاغ کرده است، بررسی گردید. با توجه به اینکه شش دانشگاه اصفهان، تربیت مدرس، تهران، شیراز، شهید بهشتی و فردوسی مشهد جزء دانشگاه های گروه یک قرار دارند که مجری رشته زبان وادبیات عربی هستند؛ مقرر شد که به منظور اجرای بهتر این بخشنامه از مدیران گروه های زبان وادبیات عربی دانشگاه های یاده شده، دعوت گردد تا در جلسه­ای به تاریخ 11 خرداد ماه در ساختمان وزارت شرکت کنند.

  این جلسه در تاریخ یاده شده با حضور مدیران گروه های زبان وادبیات عربی دانشگاه های گروه یک در ساختمان وزارت علوم به مدت چهار ساعت برگزار شد:

  (مدیران گروه­های دانشگاه های گروه یک: دکتر مرضیه آباد(دانشگاه فردوسی)، دکتر عبدالحسین فقهی( دانشگاه تهران) دکتر ابوالفضل رضائی ( دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر حسین کیانی( دانشگاه شیراز) دکتر خلیل پروینی( دانشگاه تربیت مدرس) غایب: دکتر سردار اصلانی ( دانشگاه اصفهان، با اطلاع قبلی))

  در آغاز جناب آقای دکتر میرزائی ریاست محترم کمیته تخصصی برنامه ریزی زبان وادبیات عربی گزارشی از وضعیت رشته زبان وادبیات عربی و بازنگری برنامه درسی وسیاست دوره جدید کمیته تخصصی زبان وادبیات عربی ارائه کرد که براساس آن، استفاده از ظرفیت نهادهای مؤثر برنامه ریزی اولویت دارد ودر حال حاضر مدیران گروه های که مجری دوره دکتری هستند و انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی و گروه عربی شورای بررسی متون درسی پژوهشگاه علوم انسانی و گروه عربی تدوین کتب عربی سازمان سمت وشوری گسترش و سازمان سنجش آموزش عالی است که با هماهنگی زمینه یک تحول مثبت در رشته زبان وادبیات عربی در دانشگاه های کشور روی دهد آنگاه با بحث وتبادل نظر گسترده حاضران – به ویژه مدیران گروه ها- درباره عناوین رشته­های جدید و رشته های که نیاز به بازنگری دارد، موارد زیر به تصویب رسید:

  - حسب نظر کمیته رشته کاردانی دانشگاه علمی کاربردی مترجمی زبان عربی و کاردانی تربیت معلم دینی عربی، فاقد کاربرد بوده و به طور اساسی از برنامه درسی کمیته ودانشگاه ها حذف می گردد

  - مصوبه 7 اردیبهشت کمیته تخصصی مبنی تغییر بنیادین سرفصل درسی دوره کارشناسی با مشورت مدیران گروه های عربی به شکل زیر اصلاح گردید: دوره کارشناسی زبان وادبیات عربی به سه رشته « آموزش زبان عربی»، « مترجمی زبان عربی»( با نگرش کاربردی) و ادبیات عربی اصلاح گردد.

  - باتوجه به بخشنامه تفویض اختیار بازنگری برنامه درسی و به منظور هماهنگی بین دانشگاه های مجری رشته زبان وادبیات عربی مقرر گردید:

  - دانشگاه اصفهان متولی تدوین سرفصل رشته آموزش زبان عربی گردد (با توجه به نامه مدیر محترم گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه اصفهان) و در تدوین آن با دانشگاه خوارزمی و دانشگاه علامه طباطبائی همکاری کند

  - دانشگاه شیراز وفردوسی مشهد و شهید بهشتی متولی تدوین سرفصل رشته ادبیات عربی (با تغییر بنیادین سرفصل شماره 772) باشند

  - دانشگاه تهران متولی بازنگری کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی مصوب سال 82 باشد.

  - دانشگاه تربیت مدرس متولی بازنگری سرفصل درسی کارشناسی ارشد ودکتری ادبیات عربی باشد. به ویژه اینکه در 5 سال گذشته گروه زبان وادبیات عربی این دانشگاه سرفصل­های یادشده را بازنگری و اجرا کرده است.

 جدول بازنگری و تغییر برنامه درسی زبان وادبیات عربی : کمیته تخصصی زبان وادبیات عربی

    - در ادامه جلسه با حضور دکتر نوه ابراهیم مدیرکل دفتر برنامه ریزی وزارت ، مقرر شد که تایید نهایی سرفصل­های درس در همایش یک روزه مدیران گروه های عربی دانشگاه های کشور صورت گیرد. این همایش با هماهنگی انجمن ایرانی زبان وادبیات عربی و گروه عربی پژوهشگاه علوم انسانی در دفتر برنامه ریزی وزارت تحقیقات علوم وفناوری تشکیل بشود.

  - مقرر شد بین دفتر برنامه ریزی آموزش عالی و پژوهشگاه علوم انسانی (گروه عربی) وسازمان سنجش تفاهم نامه ای برای همکاری در ارتقاء سرفصل درسی و برنامه ریزی آموزشی عربی منعقد شود.

  - سرکار خانم دکتر بتول مشکین فام به عنوان نماینده کمیته تخصصی برنامه ریزی زبان وادبیات عربی در کمیته های سازمان سنجش با در نظر گرفتن ماموریت تکمیل مهارت های زبانی برای دوره دکتری پیشنهاد گردید.

  اعضای حاضر در جلسه پیشنهاد کردند که در ملاک دسته بندی دانشگاه­های گروه یک به­گونه تجدید نظر بشود که گروه های فعال برتر هم مدنظر قرار گیرند و در نوشتن سرفصل ها همکاری داشته باشند.

دانلود متن خبر با جزئیات بیشتر با فرمت پی دی اف

AWT IMAGE

 

برنامه ی تدریس انشاء (نگارش) عربی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان

برنامه ی تدریس انشاء (نگارش) عربی 1 تا 3 تدوین شده در گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان (ویرایش نخست زمستان 1391)

لطفا نظرات و پیشنهادات تکمیلی خود را در مورد برنامه ی زیر به آدرس zeighami1(AT)gmail.com ارسال نمایید.

امید است که به بهترین روش ممکن جهت تدریس و یادگیری این ماده ی درسی با پیشنهادات شما عزیزان برسیم:


الف: برنامه تدریس درس نگارش1 (انشاء1)  در گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه سمنان


1. در هفته های نخست انشاء1 می بایست کلیه ی اصول نگارش صحیح به زبان عربی (مانند جمله سازی، همزه قطع و وصل و...) که در دروس صرف ونحو خوانده اند مجددا به دانشجویان یادآوری گردد ودر طول ترم بر رعایت آن تأکید شود.

2. هر هفته دانشجویان یک متن کوتاه (حدود پنج سطر) در منزل بنویسند و به کلاس بیاورند.

3. هرهفته یک متن کوتاه در کلاس، به مدت حداکثر 20 دقیقه توسط دانشجویان نوشته شود.

4.  پیشنهاد می شود بیشتر انشاهای دانشجویان توسط استاد یا با کمک دانشجویان ممتاز تصحیح گردد، تا نواقص جمله سازی دانشجویان با دقت تبیین واصلاح کردد.

5. هرجلسه 2 إلی 3 متن از انشای دانشجویان روی تابلو نوشته شود، توسط دانشجویان وبا راهنمایی استاد اصلاح شود.

6.  قبل از نوشتن متن، عناصر موضوع مشخص شود و سؤالاتی در مورد آن موضوع (عملا یا در ذهن) پرسیده شود که شخص با پاسخ به آن سؤالات بتواند متن انشاء را بنویسد.

7. دانشجویان هر هفته می بایست خارج از کلاس یک داستان کوتاه عربی حداقل یک صفحه ای و یا در طول ترم یک داستان حدود20 صفحه ای را بخواند و کاملا آنرا فرا بگیرند. استاد می تواند در امتحان پایان ترم یا میان ترم در مورد آن داستان ها از آنها سؤال بپرسد. (به صورت معنی یا معادل عربی کلمات و اصطلاحات آن)

8.  متن های نوشته شده در انشاء1 حدوداً 5 خط می باشد.

9. استاد می تواند در مورد یک موضوع در کلاس، از تک تک دانشجویان جمله بپرسد وسپس با پس و پیش کردن آن جملات و اصلاح آن، یک نمونه انشاء را سرکلاس بنویسد.

10. باید سعی شود دانشجو از همان ابتدا به زبان عربی فکر کند و بر اساس اسلوب های عربی متن بنویسد و به شدت از نوشتن متن فارسی و سپس ترجمه آن به زبان عربی اجتناب شود.

11. استاد می تواند در هفته های نخست سؤالاتی هدفمند را از موضوع انشاء استخراج کند تا پاسخ آن سؤالات متن انشاء بشود و سپس خود دانشجو به این مهارت برسد.

12. پیشنهاد می گردد حدود 50 ضرب المثل و اصطلاح عربی پر کاربرد توسط استاد مشخص شده و دانشجویان آنها را حفظ کرده و در جمله به کار ببرند. (نمونه ای از این اسلوب ها و ضرب المثل ها در جزوه تألیفی دکتر عامری و دکتر ضیغمی آمده است.)

13. پیشنهاد می گردد دانشجویان هر شب، کارهای روزانه خود را به زبان عربی بنویسند. و در پایان ترم حدود 30 الی 40 متن منتخب خود را به عنوان فعالیت خارج از کلاس به استاد تحویل دهند و نمره ای برای آن در نظر گرفته شود.


ب: برنامه تدریس درس نگارش2 (انشاء2)  در گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه سمنان

1.      مرور برخی از نکات نگارش صحیح عربی و کاربرد آن در متون انشاء

2.      متن های نوشته شده در انشاء2 حدوداً 10 خط است.

3.      هر هفته دانشجویان یک متن کوتاه (حدود 10 سطر) در منزل بنویسند و به کلاس بیاورند.

4.      هرهفته یک متن کوتاه در کلاس، به مدت حداکثر 20 دقیقه توسط دانشجویان نوشته شود.

5.      هرجلسه 2متن از انشای دانشجویان روی تابلو نوشته شود، توسط دانشجویان وبا راهنمایی استاد اصلاح شود.

6.       اسلوب های صحیح عربی در نوشتن جملات، در کلاس مورد بررسی قرار گیرد و دانشجویان به استفاده از آن اسالیب ترغیب شوند.

7.      پیشنهاد می گردد حدود 75 ضرب المثل و اصطلاح عربی پر کاربرد(غیر از موارد انشاء1) توسط استاد مشخص شده و دانشجویان آنها را حفظ کرده و در جمله به کار ببرند. (نمونه ای از این اصطلاحات و ضرب المثل ها در جزوه پیشنهادی آمده است.)

8.     دانشجویان هر هفته می بایست خارج از کلاس یک داستان کوتاه عربی حداقل یک صفحه ای و یا در طول ترم یک داستان حدود25 صفحه ای را بخوانند و کاملا آنرا فرا بگیرند. (استاد می تواند در مورد آن داستان از آنها سؤال بپرسد) در انشاء2 می بایست بتوانند آن داستان ها را خلاصه کنند.

9.   در تدریس انشاء2 پیشنهاد می گردد استاد مربوطه در توضیحات مورد نیاز، در کلاس به زبان عربی گفتگو نماید. و سعی کند از مترادفات و اسلوب های زیبا در سخنان خود استفاده نموده و آنها را تکرار نماید.


ج: برنامه تدریس درس نگارش3 (انشاء3)  در گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه سمنان

1.  در انشاء3 استاد می بایست قدرت نوشتن متون بلندتر را در دانشجویان تقویت نماید.

2. متن های نوشته شده در انشاء3 حدوداً 15 خط است.

3.دانشجویان هر هفته می بایست خارج از کلاس یک داستان کوتاه عربی حداقل یک صفحه ای و یا در طول ترم یک داستان حدود30 صفحه ای را بخوانند و کاملا آنرا فرا بگیرند. (استاد می تواند در مورد آن داستان از آنها سؤال بپرسد) در انشاء 3 می بایست بتوانند آن داستان ها را گسترش و ادامه دهند.

4. پیشنهاد می گردد حدود 100 ضرب المثل و اصطلاح عربی پر کاربرد (غیر از موارد انشاء 1و2) توسط استاد مشخص شده و دانشجویان آنها را حفظ کرده و در جمله به کار ببرند. (نمونه ای از این اصطلاحات و ضرب المثل ها در جزوه پیشنهادی گروه آمده است.)

5. در انشاء 3 می بایست دانشجو بتواند در موضوعات مختلف به زبان عربی صحیح بنویسد.

6. در انشاء 3 می بایست علاوه بر رعایت قواعد املاء و نگارش متن انشاء از حالت ترجمه ای نیز خارج شده باشد.

7.  در تدریس انشاء 3 به صورت مؤکد به استاد توصیه می گردد که به زبان عربی در کلاس گفتگو نماید.

مؤتمر دولي في "اتجاهات حديثة في تعليم العربية لغة ثانية

من 6 - 8 محرم، 1435هـ
الموافق 9 - 11 نوفمبر، 2013م
معهد اللغة العربية- جامعة الملك سعود
الرياض-المملكة العربية السعودية

محاور المؤتمر:
1- الجديد في نظريات تعليم اللغات الثانية واكتسابها، وتطبيقها على العربية:
لقد تطورت نظريات تعليم اللغات الثانية واكتسابها تطورا كبيرا من خلال البحوث التطبيقية التي تفيد من نظريات تعليم اللغات الثانية واكتسابها بشكل عام، فما مدى الاستفادة من هذه النظريات في تعليم اللغات الثانية عموما، وفي تعليم العربية لغة ثانية بوجه خاص؟
2- تنمية الكفاءة اللغوية في العربية لغة ثانية:
شهدت البحوث والدراسات في أساليب تنمية الكفاءة اللغوية في اللغات الثانية تطورا كبيرا في السنوات الأخيرة، حيث أصبح الاهتمام بها على مستوى عال في المنظمات والهيئات المهتمة بتعليم اللغات الثانية على مستوى العالم، فإلى أي مدى طُبِّقت هذه الأساليب على اللغة العربية لغة ثانية في الأبحاث والتعليم والتقييم والاختبارات اللغوية؟ وكيف يمكن الاستفادة من كل ذلك لدينا هنا في المملكة؟
3- التقنيات الحديثة في تعليم العربية لغة ثانية:
تطوّرت اليوم وسائل التعليم بصفة عامّة وأصبحت تعتمد تقنيات حديثة متطوّرة تعتمد بدرجة أولى الحواسيب والوسائل السمعية البصرّية فإلى أي مدًى أفادَ تعليم العربية لغة ثانية من هذه التقنيات، سواء على مستوى الاختبارات في المقررات أو على مستوى إعداد الدروس وأدائها؟
4- صناعة المعجم في تعليم العربية لغة ثانية:
يعتبر تعليم العربيّة لغة ثانية مجالا متخصّصاً من مجالات التعليم. لكنّنا نلاحظ أنّ التجارب المعجميّة المهتمّة بهذا المجال قليلة لا تكاد تذكر. فما أسباب ذلك وهل من محاولات جديدة بهذا الشأن، خاصة في ظل التطورات الحاصلة في مجال المتون اللغوية.
5- دراسات نقدية في كتب تعليم العربية لغة ثانية:
إنّ تعليم العربية لغة ثانية في معهد اللغة العربية بجامعة الملك سعود وما شابهه من معاهد في المملكة والدول العربية يختلف نظرياً عن تعليم اللغة العربيّة في مدارس التعليم العام في هذه الدول، فما القرائن الدّالة على مراعاة الكتب المستعملة (أو عدم مراعاتها) في هذا الغرض لهذه الخصوصيّة؟ وإلى أي حدّ تراعي مضامين هذه الكتب حاجات المتعلم وخصوصيات اللغة العربيّة؟
 لغة المؤتمر:
لغة المؤتمر هي اللغة العربية، وتقدَّم الملخصات والبحوث والمحاضرات باللغة العربية.
رابعا: المتحدثون الرئيسيون:
سيُعلن عن المتحدثين الرئيسيين فيما بعد.
 مواعيد مهمة:
1. آخر موعد لتقديم الملخصات الاثنين 1434/3/2 هـ الموافق 2013/1/14 م. وتقدم الملخصات عن طريق ملء استمارة طلب المشاركة الخاصة بالمؤتمر ، حيث تُرفق الاستمارة مع سيرة ذاتية للباحث، وتُرسل إلى عنوان المؤتمر.
2. يُعلم أصحاب الملخصات المقبولة للمشاركة في المؤتمر بالموافقة في أجل أقصاه يوم الجمعة 1434/3/20 هـ الموافق 2013/2/1 م.
3. آخر موعد لتسليم البحث كاملا يوم الأحد   1434/5/19 هـ الموافق 2013/3/31 م، وذلك بغرض تحكيمها ونشرها في كتاب يضمّ أعمال المؤتمر. وتكون البحوث في شكلها النهائي المعدّ للنشر ولا تتجاوز 4000 كلمة (تُحدَّد مواصفات الكتابة والنشر لاحقا)، على أن يُقدِّم الباحث مشاركته الشفوية في المؤتمر في مدة لا تتجاوز 20 دقيقة.


استمارة طلب المشاركة الخاصة بالمؤتمر

السيرة الذاتية
المراسلات والاستفسارات:
تُوجَّه جميع المراسلات والاستفسارات باسم سعادة الدكتور عميد معهد اللغة العربية ورئيس اللجنة المنظمة للمؤتمر إلى البريد الإلكتروني التالي:
aliksuconf@gmail.com

انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی

همايش مدیران مسؤول و سردبیران محترم مجلات حوزه زبان و ادبیات عربی

در پی افزایش تعداد مجلات علمی پژوهشی و علمی ترویجی در حوزه زبان و ادبیات عربی و بروز برخی مشکلات در روند پذیرش، داوری و چاپ مقالات و پیرو مشاوره و اخذ رهنمود از دست اندرکاران و متصدیان برخی مجلات مذکور پیشنهاد گردید که همایشی به منظور تبادل نظر و چاره اندیشی و نیز دست یابی بر روش های بهتر و رویه ای مشترک و هماهنگ میان مجلات، از سوی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی تدارک و تشکیل شود. طبق برنامه ، این همایش به یاری خداوند با شرکت مدیران محترم مسؤول، سردبیران و مدیران داخلی ،هفته اول دی ماه تشکیل خواهد شد. بدینوسیله ضمن دعوت از کلیه مدیران مسئول و سردبیران و مدیران داخلی مجلات تخصصی (علمی پژوهشی – علمی ترویجی) حوزه زبان و ادبیات عربی و ادبیات تطبیقی جهت حضور در این همایش ،تقاضا می شود نظرات و پیشنهادهای خود را جهت طرح و بررسی در همایش به نشانی پایگاه انجمن iaall.irارسال فرمایند.
برخی از محورهای قابل طرح به شرح زیر است:
  1. تشکیل پایگاه مرکزی مقالات مجلات عربی به منظور جلوگیری از چاپ مقاله در موضوعات مکرر – یا در مجلات مکرر.
  2. تبادل نظر درباره افزایش ضریب تاثیر مجلات (استناد و ارجاع به مجلات داخلی).
  3. تدوین اصول و معیارهای مشترک برای داوری مقالات (یکسان سازی فرم داوری).
  4. تهیه  شیوه نامه و نظام نامه مشترک نگارش و تدوین مقالات.
  5. تشکیل بانک مشاوران علمی مجلات
  6. تبادل نظر برای تخصصی شدن مجلات.
  7. الکترونیکی کردن مجلات برای تسریع در فرآیند پذیرش و بررسی مقالات و شفاف سازی شاخص ها.
خواهشمندیم موضوعات دیگری که برای طرح و بررسی مناسب می دانید تا 15 آذرماه به ایمیل انجمن ارسال فرمایید.
تاریخ دقیق و مکان برگزاری همایش در پایگاه انجمن اعلام خواهد شد.

منابع دکترا رشته زبان وادبیات عربی

  صرف و نحو کاربردی

1- النحو التطبیقی

دانلود

2-جامع الدروس العربیه

3- شرح ابن عقیل2جلد

دانلود این کتاب

4-موسوعة الصرف والنحو امیل بدیع یعقوب

 

 بلاغت

1- مختصر المعانی

ترجمه این کتاب

دانلود این کتاب

2- دراسة في مسائل بلاغیة هامة ( دکتر محمد فاضلی - انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

3- جواهر البلاغة

دانلود این کتاب

 نظم و نثر ونقد أدبی

المجاني الحدیثه ( ۵ جلد)

ترجمه وشرح مختصری از این کتاب

قرآن کریم (جزء 30مهمتر است)

نهج البلاغة

  آثار شعری و نثری شعراء و نویسندگان معاصر عربی(خصوصا بیاتی ، سیاب و خلیل حاوی و اسطوره در شعر آنها که برای فهم این مطالب بهترین کتاب کتاب کارکرد سنت در شعر معاصر عرب انتشارات دانشگاه فردوسی است)

2-کارکرد سنت در شعر معاصر عرب

معرفی این کتاب

 

 النقد الأدبي سید قطب

دانلود این کتاب

النقد الأدبی شوقی ضیف

دانلود این کتاب


منابع پیشنهادی دکتری تخصصی رشته ی زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

صرف و نحو :

شرح ابن عقيل ( تعليق محمد محي الدين - انتشارات استقلال ) - مغني اللبيب عن كتب الأعاريب ( ابن هشام )- موسوعة الصرف و النحو و الإعراب ( اميل بديع يعقوب - انتشارات استقلال )

علوم بلاغي :

مختصر المعاني ( تفتازاني - انتشارات اسماعيليان ) ( ترجمه شده توسط حسن عرفان ، انتشارات هجرت ) - جواهر البلاغه ( احمد هاشمي )

مقاله نويسي :

اللغة العربية الحديثة ( دكتر محمد علي آذرشب - انتشارات سمت ) - الأدب العربي و تاريخه حتي نهاية العصر الأموي ( دكتر محمد علي آذرشب - سمت ) - تاريخ الأدب العباسي ( دكتر محمد علي آذرشب - سمت )تاريخ الأدب العربي ( حنا الفاخوري - انتشارات توس ) - الوجيز في تاريخ الأدب العربي ( دكتر ابوالفضل رضايي و علي ضيغمي انتشارات جهاد دانشگاهی )

متون :

قرآن مجید ۳جزء آخر - نهج البلاغه ( خطبه های ۱،۳،۴،۲۷،۱۹۳ نامه امام علی به امام حسن علیهما السلام و کلیه ی حکمت ها )المجاني الحديثة - نصوص من النظم و النثر ۴ جلد ( دکتر نادر نظام طهرانی - انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی) ، دیوان برخی از شعراء مانند متنبی و ...

زبان انگلیسی :

حدود ۵۰ صفحه از تاریخ ادبیات رینولد نیکلسون ( ترجمه شده به فارسی توسط خانم کیوان دخت كيواني ) - انگلیسی برای دانشجویان عربی ۱و۲ ( انتشارات سمت )